مدرسه چهار باغ
مسجد و مدرسه چهارباغ از جمله آثار ارزشمند اواخر عصر صفوی در اصفهان است.بنای این مسجد که مدرسه مادرشاه نیز خوانده می شود در زمان حکومت شاه سلطان حسین صفوی و در سال 1116 هجری قمری آغاز گردید.وجه تسمیه این مسجد به نام چهارباغ به این دلیل است که در امتداد محور چهار باغ واقع شده و علت نامیده شدن آن به نام مدرسه مادر شاه نیز بدان علت است که مادر شاه سلطان حسین صفوی عایدات چند کاروانسرا و بازار پیرامون آن را وقف مدرسه نموده بود.
این بنا از نظر معماری به صورت چهار ایوانی بوده و از بخش های گوناگونی چون سردری رفیع و با شکوه و همچنین هفده طاق نما به صورت دو طبقه از جنس آجر در دو طرف در ورودی تشکیل یافته است .سر در اصلی مسجد با کاشی های معرق و ظریف تزئین یافته ومچنین مقرنس کاری های پرنقش و نگار و کتیبه های مختلف بر زیبایی و عظمت این بنا افزوده است.در سر در این مدرسه، کتیبه ای به چشم می خورد که با خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی تاریخ 1122 هجری قمری را نشان می دهد و توسط عبدالرحیم جزایری یکی از خطاطان برجسته اواخر عصر صفوی نگارش یافته است.پ
مدرسه چهارباغ دارای دو دهانه در سر در ورودی است که با کاشی های فیروزه ای تزئین یافته اند،همچنین بر روی دو پایه سنگ مرمری سر در،گلدانی زیبا ایجاد شده در طرفین آن دو سکو از جنس سنگ مرمر نفیس به چشم می خورد.از جمله ویژگی های منحصر به فرد این مسجد درهای بسیار نفیس آن است که دارای تزئینات بسیار زیبایی ازجنس طلا و نقره می باشد.
بر روی دو لنگه این در به خط نستعلیق و به صورت برجسته اشعاری توسط محمد صالح اصفهانی نگاشته شده است.ازویژگی های دیگر این در، کاربرد هنر قلمزنی بر روی صفحات طلا و نقره است که به صورت استادانه ای انجام پذیرفته است.مساحت این مدرسه در حدود 12000 متر مربع بوده که در چهار طرف صحن اصلی آن تعداد 121 حجره بنا شده است که دارای تزئینات بسیار زیبایی می باشد .در صحن اصلی این مسجد درختان بسیاری وجود دارد که از میان آنها نهری با نام فرشادی عبور می نماید.حجره هایی که در دو طرف صحن ایجاد شده، از دوران صفوی تا به امروز اختصاص به سکونت طلاب علوم دینی داشته است.اکثر این حجره ها دارای نقشه یکسانی می باشند به گونه ای که هر یک دارای یک اتاق نشیمن در جلو و قسمتی تحت عنوان صندوقخانه در عقب و قسمتی نیز به نام بالا خانه می باشد.در جلوی هر کدام از این حجره ها ایوان زیبا ئی که دارای طراحی ساده و در عین حال زیبایی می باشد قرار گرفته است .گنبد این مسجد پس از گنبد مسجد شیخ لطف اله از جمله زیباترین گنبد های اصفهان از نظر تزئینات کاشی کاری به شمار می رود.
جبهه شمالی مسجد دارای ایوانی با دهانه نسبتاً عریض و ارتفاع زیاد است و در جبهه مقابل آن بنای گنبدخانه و مناره های ایوان جنوبی قرار دارند.کتیبه فوقانی داخل گنبد به خط عبدالرحیم جزایری نگاشته شده است.امروزه طلاب علوم دینی در این مدرسه که با نام مدرسه علمیه امام جعفر صادق (ع) خوانده می شود به آموزش علوم دینی مشغول می باشند لذا همانگونه که عنوان گردید حجره های آن همانند دوره صفوی مکانی برای اقامت طلاب به شمار می رود و گردشگران مشتاق نیز می توانند همزمان از این مسجد با شکوه بازدید نمایند .
پل خواجو
پل خواجو از جمله زیباترین پل های تاریخی جهان به شمار می رود و در عصر شاه عباس دوم صفوی در محور شرقی شهر اصفهان و به سال 1060ه.ق بنا شده است.
این پل دارای 133 متر طول و 12 متر عرض بوده و دارای 21 دهانه است. در بخش میانی این پل و در دو طرف ، عمارتی هشت ضلعی بنا شده است که بیگلر بیگی ( عمارت بزرگان، خان خانان ) یا شاه نشین خوانده می شود و از معماری ارزشمند و تزئینات زیبایی برخوردار بوده و نقوش و طرح های طلاکاری شده بر زیبایی آن افزوده است.
شاه عباس دوم برخی اوقات به همراه اهل حرم و یا صاحب منصبان و میهمانان داخلی و خارجی در این عمارت مستقر می گردید و اجرای مراسم های مختلف نظیر نوروز و جشن آب پاشان را به تماشا می نشست. این پل دارای مهتابی های زیبایی نیز در دوطرف می باشد. شایان ذکر است این پل به گونه ای طراحی شده که از آن به عنوان سد و آب بند نیز برای اهداف و مصارف گوناگون استفاده می شده است.
این پل علاوه بر نام خواجو ، با نامهای دیگری نظیر پل شاهی، پل گبرها، پل بابا رکن الدین و پل شیراز نیز خوانده می شده است.
